|
|
|
ระบบการจัดเก็บหนังสือเป็นหมวดหมู่
ระบบการจัดเก็บหนังสือเป็นหมวดหมู่
หนังสือเป็นทรัพยากรสารสนเทศที่มีปริมาณมากกว่าทรัพยากรสารสนเทศประเภทอื่น จึงต้องมีระบบจัดเก็บที่ดี ระบบการจัดเก็บหมวดหมู่สากลที่นิยมใช้ทั่วไปในห้องสมุดไทยและต่างประเทศมี 2 ระบบ ได้แก่
1. การจัดหมวดหมู่หนังสือในระบบทศนิยมดิวอี้
2. การจัดหมวดหมู่หนังสือในระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน
การจัดหมวดหมู่หนังสือในระบบทศนิยมดิวอื้
การจัดหมวดหมู่หนังสือในระบบทศนิยมดิวอี้ หรือที่เรียกกันอย่างสั้น ๆ ว่า ระบบดิวอี้ หรือ ดีซี (DC) เป็นการจัดหนงสือตรมสาขาวิชาที่เมลวิล ดิวอี้ (Melivil Dewey) บรรณารักษ์ชาวอเมริกันได้คิดค้นขึ้นมา เมื่อปี ค.ศ. 1876 ใช้กันมากในห้องสมุดประชาชน ห้องสมุดโรงเรียน และห้องสมุดขนาดค่อนข้างเล็ก ดิวอี้ได้จัดหมวดหมู่วิชาการต่างๆ ออกเป็นสิบหมู่กว้าง ๆ พร้อมทั้งกำหนดเลขหมายเป็นสัญลักษณ์แทนวิชาแต่ละหมวด ตั้งแต่เลข 000-900 ดังนี้
000 ความรู้ทั่วไป Generalities
100 ปรัชญา Philosophy
200 ศาสนา Religion
300 สังคมศาสตร์ Social Sciences
400 ภาษาศาสตร์ Language
500 วิทยาศาสตร์ Pure Sciences
600 เทคโนโลยีหรือวิทยาศาสตร์ประยุกต์ Technology or Applied Science
700 ศิลปะและการบันเทิง Fine Arts
800 วรรณคดี Literature
900 ประวัติศาสตร์ ภูมิศาสตร์ History
ในแต่ละหมวดใหญ่จะแบ่งเป็นหมวดย่อยเป็นครั้งที่สองและให้เชขกำกับดังตัวอย่างหมวด 100
100 ปรัชญา
110 อภิปรัชญา
120 ทฤษฏีของอภิปรัชญา
130 จิตวิทยาแขนงต่าง ๆ
140 ปรัชญาระบบต่างๆ
150 จิตวิทยา
160 ตรรกศาสตร์
170 จริยศาสตร์
180 ปรัชญาตะวันออกและโบราณ
190 ปรัชญาสมัยปัจจุบัน
ในหมวดย่อยอาจแบ่งเป็นหมู่ย่อยที่เล็กลงไปได้อีก เช่น ในหมวด 100 เมื่อแบ่งหมวดย่อยไปถึง 180 ซึ่งแบ่งออกไปตามสมัย และภูมิภาคแล้วก็สามารถแบ่งเป็นหมู่ย่อยได้อีกดังนี้
180 ปรัชญาตะวันออกและโบราณ
181 ปรัชญาตะวันตก
181.1 ปรัชญาตะวันออกไกลและเซียใต้
181.11 ปรัชญาจีนและเกาหลี
181.12 ปรัชญาญี่ปุ่น
181.193 ปรัชญาอินเดีย
181.2 ปรัชญาอียิปต์
ฯลฯ
จากแผนการจัดหมวดหมู่หนังสือในระบบดีซีนี้จะเห็นว่า หนังสือในแต่ละหมวดหมู่สามารถจำแนกไปได้ตามเนื้อหาได้ละเอียดมากพอสมควร
ต่อไปนี้เป็นการแสดงเลขหมู่ตามระบบดีซี โดยสังเขป
000 General work
เบ็ดเตล็ด
010 Bibliography
บรรณานุกรม
020 Library science
บรรณารักษศาสตร์
030 General collected essays
สารานุกรมทั่ว ๆ ไป
040 General collected essays
รวมความเรียงทั่วๆ ไป
050 General periodicals
วารสารทั่ว ๆ ไป
060 General societies
สมาคมและพิพิธภัณฑ์ทั่ว ๆ ไป
070 Newspaper , Jounalism
วารสารศาสตร์
080 Collected work
ชุมชนนิพนธ์
090 Manuscriptsgsrare books
ต้นฉบับตัวเขียนและหนังสือหายาก
100 Philosophy
ปรัชญา
110 Metaphysics
อภิปรัชญา
120 Metaphysical theories
ทฤษฎีของอภิปรัชญา
130 Branches of psychology
จิตวิทยาแขนงต่าง ๆ
140 Philosophical topics
ปรัชญาระบบต่างๆ
150 General psychology
จิตวิทยา
160 Logic
ตรรกศาสตร์
170 Ethics
จริยศาสตร์
180 Ancient & Medieval
ปรัชญาตะวันออกและโบราณ
190 Modern philosophy
ปรัชญาสมัยปัจจุบัน
200 Religion
ศาสนา
210 Naturai theology
ศาสนาธรรมชาติ
220 Bible
คัมภีร์ไบเบิล
230 Doctrinal theology
เทววิทยาเชิงคริสศาสตร์
240 Devotional Practical
เทววิทยาภาคปฏิบัติ
250 Pastoral theology
เทววิทยาเกี่ยวกับบรรพชิต
260 Christian church
เทววิทยาการศาสนา
270 Christian church history
ประวัติศาสตร์คริสเตียน
280 Christian church & Sects
คริสตศาสนจักรและนิกายต่าง ๆ
290 Other religions
ศาสนาอื่นๆ ที่ไม่ใช่ศาสนาคริสต์
300 Social sciences
สังคมศาสตร์
310 Statistics
สถิติ
320 Political science
รัฐศาสตร์
330 Economics
เศรษฐศาสตร์
340 Law
กฎหมาย
350 Public administration
รัฐประศาสนศาสตร์
360 Social welfare
สังคมสงเคราะห์
370 Education
การศึกษา
380 Public services & Utilities
การพาณิชย์
390 Customs & Folkore
ขนบธรรมเนียมประเพณี
400 Language
ภาษาศาสตร์
410 Comparative linguistic
ภาษาศาสตร์เปรียบเทียบ
420 English & Anglo - Saxon
ภาษาอังกฤษ
430 Germanic languages
| |
