พระมหาธรรมราชาที่ 3

พระมหาธรรมราชาที่ 3
พระบรมนามาภิไธย	พระยาไสลือไท
พระปรมาภิไธย	พระมหาธรรมราชาที่ 3
พระอิสริยยศ	พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัย
ราชวงศ์	ราชวงศ์พระร่วง
ครองราชย์	พ.ศ. 1943-พ.ศ. 1962
ระยะครองราชย์	19 ปี
รัชกาลก่อนหน้า	พระมหาธรรมราชาที่ 2
รัชกาลถัดไป	พระมหาธรรมราชาที่ 4
ข้อมูลส่วนพระองค์
สวรรคต	พ.ศ. 1962
พระราชบิดา	พระมหาธรรมราชาที่ 2

พระมหาธรรมราชาที่ 3 หรือ พระยาไสสือไท เป็นพระโอรสในพระมหาธรรมราชาที่ 2 กษัตริย์แห่งอาณาจักรสุโขทัย เมื่อพระมหาธรรมราชาที่ 2 สวรรคตราว พ.ศ. 1942 พระยาไสสือไทจึงขึ้นครองราชสมบัติต่อมา ทรงพระนามว่า “พระมหาธรรมราชาที่ 3” โดยทรงเป็นกษัตริย์สุโขทัยในฐานะเมืองประเทศราชของกรุงศรีอยุธยา

การเสียเอกราชให้กรุงศรีอยุธยา

การที่กรุงสุโขทัยต้องเสียเอกราชให้แก่กรุงศรีอยุธยาในรัชกาลนี้ นั้น ความจริงไม่ควรถือว่าพระเจ้าไสยลือไทอ่อนแอเพราะถ้าจะเริ่มต้นกันด้วยสาเหตุ เราก็จะพบว่าสาเหตุปัจจุบันของสงครามระหว่างสองกรุงนี้ เกิดขึ้นเพราะการที่พระเจ้าลิไทสวรรคคต หาใช่เพราะพระเจ้าไสยลือไททรงขาดพระปรีชาสามารถแต่ประการใดไม่

ครั้งมาพิจารณากันในด้านการดำเนินสงคราม ก็จะเห็นว่า ความจริงพระเจ้าไสยลือไททรงเป็นนักรบที่เข้มแข็งยิ่ง กล่าวคือ ทรงรับมือข้าศึกซึ่งมีแสนยานุภาพเข้มแข็งอยู่ได้ถึงสามปีเศษ สงครามจึงยุติลง ถ้าพระเจ้าไสยลือไททรงอ่อนแอจริงแล้ว ก็เป็นที่แน่นอนว่า สงครามจะต้องสิ้นสุดลงภายในเวลาไม่ถึงหนึ่งปี

เหตุการณ์ในรัชสมัย

อาจกล่าวได้ว่าภายหลังที่ทางอาณาจักรอโยธยาตัดกำลังหัวเมืองต่าง ๆ ของสุโขทัยลงแล้ว เสถียรภาพทางการเมืองของอาณาจักรสุโขทัยก็ทรุดลงและยากที่จะแก้ไขให้มั่นคงขึ้นได้ เนื่องจากอาณาจักรอโยธยาสามารถขยายตัวออกไปได้อย่างกว้างขวางแต่ถึงกระนั้น พระมหาธรรมราชาที่ 3 ก็ได้ทรงกู้เสถียรภาพทางการเมืองของสุโขทัย โดยได้ทรงยกองทัพออกไปปราบปรามหัวเมืองต่าง ๆ ให้อยู่ในอำนาจแม้จะไม่ได้มากเท่ากับครั้งพระยาลิไทก็ตาม แต่พระองค์ก็ได้ทำสงครามหลายครั้ง รวมทั้งเคยยกทัพไปตีเมืองเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ. 1945 ด้วย ซึ่งแม้จะไม่ได้ผลทางชัยชนะเลยก็ตาม แต่เป็นการแสดงถึงความพยายามในการสร้างอาณาจักรให้มีเสถียรภาพมากยิ่งขึ้นกว่าการเป็นรัฐกันชนขนาดเล็กที่อาจถูกผนวกไปอยู่กับดินแดนของอาณาจักรใดอาณาจักหนึ่งได้

พระราชวงศ์กับเหตุการณ์ภายหลัง

พระยาไสสือไท ทรงมีพระราชโอรสสองพระองค์ คือ

1. พระยาบาลเมือง หรือ พระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล)
2. พระยาราม

หลังจากที่พระยาไสสือไทเสด็จสวรรคต ในปี พ.ศ. 1962 ก็เกิดจลาจลแย่งชิงราชสมบัติสมเด็จพระนครินทราธิราช (เจ้านครอินทร์) กษัตริย์อยุธยาต้องยกทัพมาปราบจลาจลโดยยกทัพไปถึงพระบาง (นครสวรรค์) พระยาบาลเมือง และพระยาราม ต้องออกมากราบบังคมต่อสมเด็จพระนครินทราชาธิราชจึงโปรดให้สถาปนาพระยาบาลครองเมืองพิษณุโลก ทรงพระนามว่าพระศรีสุริยวงศ์บรมปาลมหาธรรมราชาธิราช และพญารามโปรดให้ครองเมืองสุโขทัย

ดูเพิ่ม

• ลำดับพระมหากษัตริย์ไทย

สมัยก่อนหน้า		พระมหาธรรมราชาที่ 3		สมัยถัดไป
พระมหาธรรมราชาที่ ๒ (ลือไท) ราชวงศ์พระร่วง		พระมหากษัตริย์ไทย อาณาจักรสุโขทัย (พ.ศ. 1943 - พ.ศ. 1962)		พระมหาธรรมราชาที่ ๔ (บรมปาล) ราชวงศ์พระร่วง