มือ

Hand
มือซ้ายของมนุษย์
ละติน	manus
หลอดเลือดดำ	ร่างแหหลอดเลือดดำหลังมือ (dorsal venous network of hand)
เส้นประสาท	เส้นประสาทอัลนาร์, เส้นประสาทมีเดียน, เส้นประสาทเรเดียล
MeSH	Hand

มือ (อังกฤษ: Hand) คืออวัยวะส่วนหนึ่งของร่างกายอยู่ต่อแขน สำหรับจับ หยิบ สิ่งของต่างๆ

กายวิภาคศาสตร์ของมนุษย์

มือของมนุษย์ประกอบด้วยฝ่ามือ (Palm) กับนิ้วมือ (Finger) ปลายแขนนั้นโดยร่วมกันเรียกว่าข้อมือ (Wrist) และหลังมือ (Back of the hand)

นิ้วมือ

นิ้วมือนั้นอยู่นอกสุดของมือ สามารถขยับไปมาได้มากกว่าฝ่ามือ นิ้วมือนั้นมีทั้งหมดห้านิ้ว คือ

• นิ้วหัวแม่มือ หรือ นิ้วโป่ง (Thumb)
• นิ้วชี้ (Index finger)
• นิ้วกลาง (Middle finger)
• นิ้วนาง (Ring finger)
• นิ้วก้อย (Pinky)

ลายนิ้วมือ

ลายนิ้วมือ

ลายนิ้วมือนั้นมีมาแต่กำเนิด และจะดำรงอยู่โดยไม่เปลี่ยนแปลงตลอดชีวิต ด้วยเหตุนี้ประชากรทั่วโลกจำนวนหลายพันล้านคนจะไม่มีใครที่มีลายนิ้วมือเหมือนกันเลย ดังนั้นการพิมพ์ลายนิ้วมือจึงเป็นสิ่งที่มีเฉพาะบุคคล และจำแนกบุคคล แต่ละบุคคลได้ชัดเจน ลายนิ้วมือนั้นสามารถแบ่งออกได้ 4 จำพวกใหญ่ ๆ คือ

1. ลายนิ้วมือรูปก้นหอย
2. ลายนิ้วมือรูปลูกคลื่น
3. ลายนิ้วมือรูปลูกคลื่นม้วน
4. ลายนิ้วมือรูปภูเขา

โดยทั่วไปแล้วลายนิ้วมือแบบ 1-3 นั้นเป็นลายนิ้วมือปกติ แต่ถ้าเป็นลายนิ้วมือแบบที่ 4 ทางแพทย์จีนกล่าวว่า ผู้ที่ลายนิ้วมือดังกล่าวมักเป็นโรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ โรคประสาท โรคเกี่ยวกับอัณฑะ แต่ถ้าเป็นสตรีมักตั้งครรภ์มาก หรือเป็นโรคเกี่ยวกับเต้านม สำหรับบุคคลที่มีลายนิ้วมือผิดปกติจาก 4 จำพวกข้างต้นมักเกิดขึ้น เนื่องจากประสาทเจริญเติบโตผิดปกติ หรือเนื้อเยื่อบริเวณนั้นขาดออกซิเจน หรือไม่เพียงพอ การกระจายหรือการเจริญเติบโตของต่อมเหงื่อไม่ดี เป็นต้น ถ้าลายนิ้วมือผิดปกติ และไม่ใช่นิ้วหัวแม่มือ จะไม่ค่อยมีความหมายมากนัก แต่หากเป็นที่นิ้วหัวแม่มือ หรือเป็นที่นิ้วอื่นหลาย ๆ นิ้ว แสดงว่าร่างกายไม่แข็งแรง

กระดูก

ภาพกระดูกของมือมนุษย์

โครงกระดูกของมือมนุษย์มีทั้งหมด 27 กระดูก

กระดูกข้อมือ

โครงกระดูกตรงข้อมือมีทั้งหมด 8 กระดูกอยู่เรียงติวกันเป็นแถว ซึ่งเชื่องโยงกับกระดูกแขน (สแคฟฟอยด์ ,ลูเนท ,ไตรกีตรัล ,พิสิฟอร์ม ,ทราพีเซียม ,ทราพีซอยด์ ,แคปปิเตต และฮาเมต)

กระดูกฝ่ามือ

โครงกระดูกตรงฝ่ามือมีทั้งหมด 5 กระดูก คือ กระดูกฝ่ามือของนิ้วหัวแม่มือ ,กระดูกฝ่ามือของนิ้วชี้ ,กระดูกฝ่ามือของนิ้วกลาง ,กระดูกฝ่ามือของนิ้วนาง และกระดูกฝ่ามือของนิ้วก้อย

กระดูกนิ้วมือ

โครงกระดูกตรงนิ้วมือมีทั้งหมด 3 กระดูก คือ กระดูกนิ้วมือท่อนต้น ,กระดูกนิ้วมือท่อนกลาง และกระดูกนิ้วมือท่อนปลาย

กล้ามเนื้อ

กล้ามเนื้อในมือมีทั้งหมด 2 กลุ่ม คือ

• กลุ่มกล้ามเนื้อภายนอก
• กลุ่มกล้ามเนื้อภายใน

ฝ่ามือด้านข้าง

เนินโคนหัวแม่มือ

กล้ามเนื้อ	จุดเกาะต้น	จุดเกาะปลาย	หลอดเลือดแดง	เส้นประสาท	หน้าที่	กล้ามเนื้อต้าน
opponens pollicis	trapezium and transverse carpal ligament	metacarpal bone of the thumb on its radial side		median nerve	Opposition of the thumb
flexor pollicis brevis	trapezoid, flexor retinaculum	thumb, proximal phalanx		median nerve, deep branch of ulnar nerve (medial head)	Flexion of thumb	Extensor pollicis longus muscle, Extensor pollicis brevis muscle
abductor pollicis brevis	Transverse carpal ligament, the scaphoid and trapezium	Radial base of proximal phalanx of thumb and the thumb extensors		Median nerve	Adduction of thumb	Adductor pollicis muscle
adductor pollicis	Transverse head: anterior body of the third metacarpal Oblique head: bases of the second and the third metacarpals and the adjacent trapezoid and capitate bones	medial side of the base of the proximal phalanx of the thumb and the ulnar sesamoid		deep branch of the ulnar nerve (T1)	adducts the thumb at the carpometacarpal joint	Abductor pollicis longus muscle, Abductor pollicis brevis muscle

ฝ่ามือด้านใกล้ลำตัว

กล้ามเนื้อ	จุดเกาะต้น	จุดเกาะปลาย	หลอดเลือดแดง	เส้นประสาท	หน้าที่	กล้ามเนื้อต้าน
palmaris brevis	flexor retinaculum (medial) , palmar aponeurosis	palm		superficial branch of ulnar nerve	wrinkle skin of palm

เนินโคนนิ้วก้อย (Hypothenar eminence) :

กล้ามเนื้อ	จุดเกาะต้น	จุดเกาะปลาย	หลอดเลือดแดง	เส้นประสาท	หน้าที่	กล้ามเนื้อต้าน
abductor minimi digiti	pisiform	base of the proximal phalanx of the 5th digit on the ulnar or medial side	ulnar artery	deep branch of ulnar nerve	Abduction of little finger
flexor digiti minimi brevis	hamate bone	little finger	ulnar artery	deep branch of ulnar nerve	flexes little finger	Extensor digiti minimi muscle
opponens digiti minimi	Hook of hamate and flexor retinaculum	Medial border of 5th metacarpal	ulnar artery	deep branch of ulnar nerve (C8 and T1)	Draws 5th metacarpal anteriorly and rotates it, bringing little finger (5th digit) into opposition with thumb

กลางมือ

กล้ามเนื้อ	จุดเกาะต้น	จุดเกาะปลาย	หลอดเลือดแดง	เส้นประสาท	หน้าที่	กล้ามเนื้อต้าน
lumbrical	flexor digitorum profundus	extensor expansion	superficial palmar arch, common palmar digital arteries, deep palmar arch, dorsal digital artery	deep branch of ulnar nerve, median nerve	flex metacarpophalangeal joints, extend interphalangeal joints
dorsal interossei	metacarpals	proximal phalanges	Dorsal metacarpal artery and palmar metacarpal artery	deep branch of ulnar nerve	abduct finger	Palmar interossei muscles
palmar interossei	metacarpals	proximal phalange		deep branch of ulnar nerve	adduction

เส้นประสาท

มือ มีเส้นประสาทโดยรวมแล้วประมาณ 3 เส้นประสาท คือ เส้นประสาทอัลนาร์ ,เส้นประสาทมีเดียน และเส้นประสาทเรเดียล

ความแตกต่างระหว่างเพศ

ความยาวเฉลี่ยของชายมือผู้ใหญ่เป็น 189 มม. ในขณะที่ความยาวเฉลี่ยของหญิงมือผู้ใหญ่เป็น 172 มม. ความกว้างมือโดยเฉลี่ยสำหรับผู้ใหญ่เพศชายและเพศหญิงคือ 84 และ 74 มม. ตามลำดับ

ความผิดปกติและโรค

• ภาวะนิ้วเกิน
• ภาวะนิ้วติดกัน
• ภาวะมือติดเชื้อ
• ศัลยแพทย์ทางมือ
• ผังผืดทับเส้นประสาทข้อมือ
• นิ้วล็อก
• อาการมือหงิก
• กระดูกสแคฟฟอยด์หัก
• กระดูกฝ่ามือของนิ้วก้อยหัก
• โรคมือ เท้า และปาก
• โรคมือชา
• โรคพังผืดกดทับเส้นประสาทที่ข้อมือ3

ประโยชน์

ด้านภาษา

ภาษามืออเมริกาในคำว่า "Hello"

ดูบทความหลักที่ ภาษามือ

• ภาษามือ = เป็นการ เป็นอวัจนภาษาอย่างหนึ่ง ที่ประกอบด้วย การสื่อสารด้วยมือ, การสื่อสารด้วยร่างกาย และการใช้ริมฝีปากในการสื่อความหมายแทนการใช้เสียงพูด การสื่อสารจะใช้ลักษณะของมือที่ทำเป็นสัญลักษณ์ การเคลื่อนไหวมือ แขนและร่างกาย และการแสดงความรู้สึกทางใบหน้าเพื่อช่วยในการสื่อสารความคิดของผู้สื่อ ภาษาสัญลักษณ์ส่วนใหญ่มักใช้ในกลุ่มผู้พิการทางหู ซึ่งรวมทั้งผู้พิการทางหูเอง ผู้ตีความหมาย (interpreter) ผู้ร่วมงาน เพื่อน และครอบครัวของผู้พิการทางหูซึ่งอาจจะพอได้ยินบ้างหรือไม่ได้ยินเลย

ด้านการละเล่น

การวิวัฒนาการของการละเล่น เป่ายิ้งฉุบ

• เป่ายิ้งฉุบ = เป็นการละเล่นอย่างหนึ่งที่นิยมกันมากในหมู่เด็กๆ หลายชาติหลายภาษาทั่วโลก อาศัยเพียงเสี่ยงมือระหว่างผู้เล่นสองฝ่าย เพื่อเอาชนะกัน การเสี่ยงมือทำได้ 3 แบบ คือ ค้อน (กำมือ) , กระดาษ (แบมือ) และกรรไกร (ยื่นเฉพาะนิ้วชี้และนิ้วกลาง)
• จ้ำจี้ = เป็นการละเล่นของไทย โดยผู้เล่นนั่งล้อมวงกัน คว่ำมือทั้งสองลงบนพื้น คนหนึ่งเป็นคนจี้ โดยใช้นิ้วชี้จิ้มไปที่นิ้วของผู้เล่นไล่ไปทีละนิ้วให้รอบวง พร้อมทั้งร้องเพลงไปด้วย เมื่อร้องจบแล้ว จิ้มอยู่ที่นิ้วใดคนนั้นต้องพับนิ้วนั้นเข้าไป ผู้จิ้มก็เริ่มเล่นใหม่ไปเรื่อยๆ ใครต้องพับนิ้วทั้งหมดเป็นคนแรกแพ้
• การเล่นละครหุ่นมือ = หุ่นที่ทำเป็นตัวอะไรก็ได้ที่มีอยู่ในบทละครที่แสดง เช่น คน สัตว์ต่าง ๆ เป็นต้น ตัวหุ่นทำด้วยผ้าหรือกระดาษ เวลาแสดงใช้สวมที่มือ ใช้นิ้วชี้ทำหน้าที่ส่วนหัว ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วกลางหรือนิ้วก้อยแสดงการเคลื่อนไหวของหุ่น

ด้านประเพณี

• การไหว้แบบไทย = เป็นมารยาทไทยที่เป็นสืบทอดกันมาช้านาน การไหว้เป็นการแสดงถึงความมีสัมมาคารวะ และการให้เกียรติซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นการแสดงออกถึงความหมายเพื่อการทักทาย การขอบคุณ การขอโทษ หรือการกล่าวลา โดยยกมือสองข้างประณม นิ้วชิดกัน ปลายนิ้วจรดกัน ยกมือขึ้นในระดับต่าง ๆ ตามฐานะของบุคคล และเมื่อมีผู้ทำความเคารพด้วยการไหว้ ให้ทำการรับไหว้ทุกครั้ง การรับไหว้ใช้ประณมมือแค่อก แล้วยกขึ้นเล็กน้อย ก้มศีรษะ คำที่มักจะกล่าวในขณะที่ไหว้เพื่อทักทายหรือกล่าวลานั้นคือ คำว่า สวัสดี มาจาก พระยาอุปกิตศิลปสาร หรือ นิ่ม กาญจนาชีวะ ซึ่ง"สวัส" แปลว่าก้าวหน้า รวมแล้วจึงแปลว่า "ขอให้เจริญรุ่งเรือง"
• การกราบ = การกราบพระแบบเบญจางคประดิษฐ์ เป็นการกราบที่แสดงความเคารพอย่างสูงสุด ต่อบุคคลที่ควรเคารพนับถือสูงสุด ซึ่งก็คือพระนั่นเอง เบญจางคประดิษฐ์ แปลว่า ตั้งไว้เฉพาะซึ่งองค์ห้า โดย เบญจ ซึ่งแปลว่า ๕ นั้น หมายถึง อวัยวะทั้ง ๕ อันได้แก่ หน้าผาก มือทั้งสอง และเข่าทั้งสอง โดยอวัยวะที่ว่านั้น เวลากราบจะต้องจรดลงให้ติดกับพื้น ซึ่งท่านี้จะปฏิบัติแตกต่างกันใน หญิง และ ชาย

ด้านการใช้บำบัด

การนวดแผนไทย

• การนวด = การนวด เป็นจัดระเบียบร่างกายรูปแบบหนึ่ง เพื่อการบำบัดและทำให้ร่างกายผ่อนคลาย โดยใช้ทักษะทางร่างกายและอุปกรณ์เสริมด้วยการ บีบ จับ คลึง รีดเส้น เหยียบ ยัน กดจุด ดัด หรือกระตุ้นด้วยการสั่น เพื่อกระตุ้นการทำงานของกล้ามเนื้อและต่อมต่างๆ ในบริเวณนั้นๆ ทำงานดีขึ้น เช่น การนวดแผนไทย
• กายภาพบำบัดมือ = เป็นวิชาชีพทางด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ ที่เกี่ยวข้องกับการป้องกัน รักษา และจัดการเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวที่ผิดปรกติ ที่เกิดขึ้นจากสภาพและภาวะของโรค ที่เกิดขึ้นในทุกช่วงของชีวิต การบำบัดมือช่วยให้กันโรคนิ้วล็อก และช่วยให้ผ่อนคลาย

ด้านการบอกตำแหน่งทิศทาง

มือนั้นมีสองข้าง คือ มือซ้าย และมือขวา ซึ่งสามารถบอกตำแหน่งซ้าย-ขวาได้ มีความสัมพันธุ์ของการหาตำแหน่งและทิศทางได้ 2 วิธี คือ

• ความสัมพันธ์ระหว่างด้านหมุนและด้านตรง
• ความสัมพันธ์ของเส้นตรงสามเส้น

ด้านคณิตศาสตร์

• การหาค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติโดยใช้มือ = คือ ฟังก์ชันของมุม ซึ่งมีความสำคัญในการศึกษารูปสามเหลี่ยมและปรากฏการณ์ในลักษณะเป็นคาบ ฟังก์ชันอาจนิยามด้วยอัตราส่วนของด้าน 2 ด้านของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก หรืออัตราส่วนของพิกัดของจุดบนวงกลมหนึ่งหน่วย หรือนิยามในรูปทั่วไปเช่น อนุกรมอนันต์ หรือสมการเชิงอนุพันธ์ รูปสามเหลี่ยมที่นำมาใช้จะอยู่ในระนาบแบบยุคลิด ดังนั้น ผลรวมของมุมทุกมุมจึงเท่ากับ 180° เสมอ

ดูเพิ่มเติม

• นิ้วมือ
• ปลายแขน
• รายชื่อกล้ามเนื้อในร่างกายมนุษย์